KQBD – VĐQG Iraq

Lịch sử hình thành của giải đấu vô địch quốc gia Iraq

VĐQG Iraq (Iraqi Premier League) chính thức được thành lập vào năm 1974 dưới sự quản lý của Liên đoàn bóng đá Iraq (IFA). Trước đó, bóng đá tại Iraq chủ yếu phát triển theo khu vực hoặc thông qua các giải cúp không chính thức. Giải đấu ra đời nhằm tổ chức hệ thống thi đấu chuyên nghiệp hơn, quy củ hơn cho các câu lạc bộ trong nước.

Trận khai mạc mùa giải đầu tiên diễn ra vào ngày 27 tháng 10 năm 1974, với sự góp mặt của 6 đội bóng sáng lập, trong đó có các tên tuổi lớn như Al-Shorta, Al-Zawraa. Từ một giải đấu bán chuyên ban đầu, VĐQG Iraq đã dần phát triển thành giải chuyên nghiệp hàng đầu quốc gia, thu hút trung bình khoảng 6.000 – 10.000 khán giả/trận, đặc biệt tại các thành phố như Baghdad, Basra, Erbil.

Thể thức và quy tắc thi đấu của VĐQG Iraq

Thể thức, quy tắc thi đấu của VĐQG Iraq được xây dựng theo mô hình chuyên nghiệp, tương tự các giải hàng đầu châu Á. Mỗi đội thi đấu theo thể thức vòng tròn hai lượt, tính điểm để xếp hạng cuối mùa.

Các vòng thi đấu trong VĐQG Iraq

Tính đến mùa giải 2024–2025, VĐQG Iraq quy tụ 20 câu lạc bộ tham dự, thi đấu theo thể thức vòng tròn hai lượt (lượt đi và lượt về). Mỗi đội sẽ thi đấu 38 trận, dẫn đến tổng cộng 380 trận đấu diễn ra trong một mùa giải. Cách tổ chức này đảm bảo tính công bằng, cạnh tranh cao giữa các đội bóng.

Mùa giải thường khai mạc vào tháng 10, kết thúc vào tháng 6 năm sau, kéo dài khoảng 8 tháng. Trong giai đoạn này, giải sẽ tạm nghỉ 2 lần, chủ yếu để nhường chỗ cho FIFA Days, các giải đấu như Iraq FA Cup. Lịch thi đấu được điều phối chặt chẽ nhằm đảm bảo thể lực, lịch trình cho các cầu thủ tham dự đội tuyển quốc gia.

Quy tắc tính điểm và phân loại đội bóng

Quy tắc tính điểm và phân loại đội bóng tại VĐQG Iraq tuân theo chuẩn quốc tế, đảm bảo công bằng, minh bạch. Mỗi chiến thắng được tính 3 điểm, hòa 1 điểm, thua không được điểm nào. Sau 38 vòng đấu, tổng điểm sẽ quyết định thứ hạng các đội trên bảng xếp hạng.

Trường hợp có từ hai đội trở lên bằng điểm, ban tổ chức áp dụng các tiêu chí lần lượt gồm: hiệu số bàn thắng – bại, tổng số bàn thắng ghi được, thành tích đối đầu, số thẻ phạt (fair-play), cuối cùng là đá play-off nếu cần. Hai đội dẫn đầu giải sẽ đại diện Iraq tham dự AFC Champions League, AFC Cup từ mùa giải 2024–2025. Đây là cơ hội để các CLB vươn ra đấu trường châu lục.

Điều kiện tham gia giải đấu

Điều kiện tham gia giải đấu tại Iraq được quy định chặt chẽ nhằm đảm bảo tính chuyên nghiệp, ổn định cho toàn bộ mùa giải. Các câu lạc bộ cần đáp ứng đầy đủ các yêu cầu cơ bản về nhân sự, cơ sở vật chất, tài chính như sau:

• Có đội hình chuyên nghiệp với tối thiểu 18 cầu thủ đăng ký hợp lệ
• Sở hữu hoặc ký hợp đồng thuê sân vận động đạt tiêu chuẩn thi đấu quốc gia
• Duy trì hoạt động ổn định của hệ thống đào tạo trẻ, bao gồm đội U21 và U17
• Tài chính rõ ràng, không được nợ lương hoặc thưởng cầu thủ
• Có giấy phép CLB chuyên nghiệp do Liên đoàn Bóng đá Iraq (IFA) cấp

Từ năm 2019, IFA yêu cầu tất cả các đội bóng phải nộp báo cáo tài chính định kỳ hàng năm. Đây là bước đi quan trọng nhằm chuyên nghiệp hóa hệ thống thi đấu, đặc biệt sau khi Iraq giành chức vô địch Gulf Cup 2023.

Các đội bóng vô địch nổi bật tại Iraq

Nhiều câu lạc bộ đã ghi dấu ấn đậm nét trong lịch sử VĐQG Iraq bằng loạt danh hiệu ấn tượng. Từ Baghdad đến Basra, các đội bóng này chính là niềm tự hào của người hâm mộ Iraq.

Al-Zawraa SC – Gã khổng lồ thành Baghdad

Al-Zawraa là CLB giàu thành tích nhất trong lịch sử VĐQG Iraq với 14 lần vô địch, trong đó lần gần nhất là mùa giải 2017–2018. Thành lập năm 1969, đội bóng đến từ thủ đô Baghdad này nổi bật với lối chơi kỷ luật, tinh thần đoàn kết và phong độ ổn định.

Một số cầu thủ nổi bật từng khoác áo Al-Zawraa gồm: Mahdi Karim (cựu tuyển thủ quốc gia), Hussein Saeed (huyền thoại bóng đá Iraq), gần đây là tiền đạo trẻ Ali Al-Hamadi. Trên sân nhà Al-Shaab Stadium, Al-Zawraa luôn có lượng CĐV cuồng nhiệt đông đảo nhất cả nước.

Al-Shorta SC – Cảnh sát quốc gia và niềm tự hào Baghdad

Al-Shorta SC là một trong những đội bóng giàu thành tích nhất Iraq với 5 lần lên ngôi vô địch. Hai danh hiệu gần nhất thuộc về họ ở mùa 2021–2022 và 2022–2023. Đại diện cho lực lượng cảnh sát quốc gia, Al-Shorta nổi bật với màu áo xanh lá và trụ sở đặt tại thủ đô Baghdad.

Mùa giải 2023–2024, Al-Shorta về nhì với 78 điểm, chỉ kém đội vô địch Al-Quwa Al-Jawiya đúng 3 điểm. Họ ghi được 59 bàn và thủng lưới 28 bàn sau 38 vòng đấu. Sự ổn định về tài chính, chất lượng đội hình giúp Al-Shorta luôn nằm trong nhóm cạnh tranh danh hiệu.

Al-Quwa Al-Jawiya – Những chiến binh bầu trời

Al-Quwa Al-Jawiya là đội bóng giàu truyền thống bậc nhất Iraq với 8 lần lên ngôi vô địch quốc nội. Họ cũng là CLB Iraq duy nhất từng vô địch AFC Cup 3 mùa liên tiếp vào các năm 2016, 2017 và 2018. Đây là thành tích chưa đội bóng nào tại châu Á tái lập được.

Mùa giải 2023–2024, Al-Quwa Al-Jawiya thể hiện phong độ vượt trội khi thắng 24 trận, hòa 9 và chỉ thua 5. Họ ghi 62 bàn, thủng lưới 27 lần và giành tổng cộng 81 điểm. Kết quả này giúp họ vượt qua Al-Shorta với cách biệt 3 điểm để giành chức vô địch.

Lời kết

VĐQG Iraq là giải đấu cấp cao góp phần định hình bộ mặt bóng đá hiện đại tại quốc gia này. Sự tham gia của các CLB lớn như Al-Zawraa, Al-Shorta, Al-Quwa Al-Jawiya tạo nên sức hút bền vững qua từng mùa. Giải đấu đang từng bước khẳng định vị thế trong khu vực Trung Đông và châu Á.